رایحه مظفریان

هر سال در ششم فوریه (17 بهمن)، برای توقف ناقص‌سازی جنسی زنان، آگاهی رسانی می شود. شاید بتوان مصر را یکی از خاستگاه‌های اصلی سنت ختنه دانست اگرچه منابعی در میان اسطوره های آفریقایی به دست آمده است که شیوع ختنه را پیش از مصریان باستان در آفریقای مرکزی نشان می دهد. ختنه در دوران فراعنه هم روی زنان و هم مردان صورت می‌گرفته است و طبق اشاره فروید در کتاب موسی و یکتاپرستی نوعی نشانه گذاری فرهنگی بوده است. اما پس از سالها کلنجار جامعه فعالین حقوق زنان با دانشگاه الازهر که مرجع دینی بزرگی در جهان اسلام محسوب می شود بالاخره در پایان سال 2019 دولت مصر ختنه دختران در  این کشور را ممنوع اعلام کرد. این خبر برای فعالینی که سال‌ها تلاش داشتند تا مفتی‌ها و مدرسان دانشگاه الازهر را نسبت به غیر اسلامی بودن و خطرات ناقص‌سازی جنسی زنان آگاه کنند، بسیار امیدوارکننده بود. در ایران نیز بیش از 10 سال است که فعالان زنان تلاش دارند تا جامعه را نسبت به ناقص‌سازی جنسی زنان آگاه کنند. بیش از ده عنوان پایان نامه و کتاب در ایران وجود دارد که همگی نشان می دهند شافعی مذهب های ایران بیش از سایر گروه های دینی و مذهبی پایبند انجام ناقص سازی جنسی بر روی دخترانشان هستند؛ اگر چه این بدان معنی نیست که ناقص سازی جنسی زنان با اسلام و یا هر دین دیگری گره خورده است بلکه سایر مذاهب و ادیان دیگر نیز با این موضوع سروکار دارند. ورود به مبحث دینی و دیدگاه پیروان ادیان مختلف نسبت به ناقص سازی جنسی زنان در اقسا نقاط جهان بسیار پیچیده است اما آنچه که مربوط به ایران می شود رواج ناقص سازی جنسی زنان در میان سنیان شافعی مذهب بیشتر از سایر مذاهب اسلامیست و در مواردی شیعیانی که همجوار شافعی ها در یک منطقه زیست می کنند هم به دلایل سنتی گرایش به ختنه کردن دخترانشان دارند.

پژوهش های پراکنده ای در مناطق ایران صورت گرفته است که تا کنون رواج ناقص سازی جنسی زنان را در 4 استان شافعی نشین ایران قطعی کرده است اما همان طور که پیشتر هم اشاره شد این بدان معنا نیست که در سایر مناطق نیز نتوان رد پای این عمل را دید. چهار استان آذربایجان غربی، کردستان، کرمانشاه و هرمزگان (به انضمام جزایر) مناطقی هستند که هنگام مطالعه بر روی ختنه دختران باید بیشترین توجه را جلب کنند. آمارهایی که تا کنون از رواج عمل مذکور در مناطق نام برده شده توسط پژوهشگران به ثبت رسیده است به حدود ده سال پیش برمیگردد و یا تنها مربوط به مناطقی محدود است و دولت هیچ اقدامی برای انجام یک پژوهش جامع و یا سرشماری دقیق و همگانی نکرده است. آنچه از داده های سالها پیش باقی مانده است در مناطق کردنشین بین 30 تا 50 درصد و در استان هرمزگان بین 60 تا 80 درصد زنان ختنه شده اند. اگر چه امید است با فعالیت هایی که تاکنون جهت ارتقا آگاهی جامعه صورت گرفته است این آمارها کاهش پیدا کرده باشد اما سندی در دست نیست

یکی از راه های دست یافتن به منابع رجوع به گزارش های مردمیست. سندی در دست است که نشان می دهد ختنه دختران در سال 1307 در میان زنان لر رواج داشته است و علی رغم داده های کنونی که شیوع ختنه دختران را در 4 استان (هرمزگان، کردستان، کرمانشاه و آذربایجان غربی) به ثبت رسانده اند مناطقی از ایران نیز می توانند همچنان درگیر برخی از انواع نافص سازی جنسی زنان باشد.

در بخشی از "یادداشت های لرستان" نوشته دکتر رستگار، طبیب مخصوص اطفال، گزارشی از ختنه دختران در لرستان آورده شده است (تصویر  شماره 2): "نکته مهم دیگر که در بین زنان چادر نشین معمول است ختنه کردن دختران می باشد که از سن پنج الی نه سال باید انجام گیرد، تا ختنه نشود مسلمان نیست و هیچ‌کس از دست او نان نخواهد گرفت. به طوری که از الوار شنیده شد طرز ختنه کردن دختران بدین طریق است که دختر را خوابانده و جوال دوز نازکی را از (بذر) میگذرانند و با تیغ تیزی قسمت خارجی را که از لبهای کوچک بیرون باشد میبرند (بواسطه آب و هوا و کیفیات دیگر ساختمان محبل دختران چادر نشین غیر از شهری بوده است و این ترتیب از قراری که شنیده می‌شود در بین اعراب نیز معمول بوده و هست و ایلات خوزستان نیز عقیده دارند) برای بند آمدن خون این عمل جراحی دختر باید تا کمر در رودخانه بنشیند و چنانچه باز خون بیاید باید سوار خیک بادکرده شده و مدتی در مسیر آب حرکت کند".

گزارشى درباره ختنه زنان در ميان عشاير لرستان در سال ١٣٠٧

منبع: از "یادداشت های لرستان" بخش ۲، نوشته دکتر رستگار، طبیب مخصوص اطفال مجله ناهید، شماره ۱۹، سال هشتم، ۳ مهر ۱۳۰۷

هما سرشار روزنامه نگار پیش از انقلاب در مصاحبه ای تلویزیونی عنوان کرد (منتشر شده در سایت کمپین گام به گام تا توقف ناقص سازی جنسی زنان در ایران، 1400) که پنجاه سال پیش در سفری به جنوب ایران متوجه شیوع ختنه دختران شده است و در گزارشی تلاش داشته تا این خبر را رسانه ای کند. مطلب را به سردبیر روزنامه ارجاع می دهد اما سردبیر آن را منتشر نمی کند و اظهار می کند که از مقامات بالا دستور آمده است که دولت خودش متوجه شرایط هست و برای آن فکری خواهد کرد این گزارش منتشر نخواهد شد زیرا در مقابل کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس این یک ننگ به حساب می آید (این در حالیست که در کشورهای حاشیه خلیج فارس نیز این عمل مرسوم است!). سکوت خبری بیش از 40 سال طول کشید تا اینکه از سال 1385 خبرهای جسته و گریخته ای در این زمینه منتشر شد. همین اخبار پژوهشگران دغدغه مند را به سمت مطالعه عمیق تر پژوهش های متنوع سوق داد. در ایران بیش از ده عنوان پایان نامه در همین حوزه به ثبت رسیده است و 4 عنوان کتاب نیز منتشر شده است (تراژدی تن نوشته فاطمه کریمی، تیغ و سنت نوشته رایحه مظفریان، به نام سنت نوشته کامیل احمدی و سکوت در دایره سنت نوشته الهام مندگاری). این کتاب ها و مقالات مختص مناطق نام آشنایی هستند که امروزه به عنوان مناطق درگیر با شیوع ختنه دختران شناخته می شوند (هرمزگان، کردستان، کرمانشاه و آذربایجان غربی) اما این بدان معنی نیست که ناقص سازی جنسی زنان فقط در این مناطق وجود دارد.

اگر در طول این سال‌ها فعالان حقوق کودک سکوت کرده‌بودند، موضوع ناقص‌سازی جنسی زنان همچنان شکل تابو داشت و به عنوان یک آسیب اجتماعی مورد توجه قرار نمی‌گرفت. با این وجود تا شیوع صفر درصدی هنوز راهی طولانی در پیش است.

 شیوع ختنه در مناطق روستایی جنوب استان هرمزگان (دهقان خلیلی و همکاران، 1394؛ مظفریان، 1393) و در غرب، کردستان و آذربایجان (پاشایی و همکاران) بالاست. ، 2012)، که اکثر مردم آن اهل سنت هستند. با این حال، عمدتاً در میان پیروان مکتب شافعی (یکی از چهار مکتب شرعی اهل سنت) رایج است (دهقان خلیلی و همکاران، 2015). این روش در میان مسلمانان شیعه نیز انجام می‌شود، اما این واقعیت باقی می‌ماند که هیچ مدرکی در قرآن، سنت، اجماع و قیاس برای ختنه کردن دستگاه تناسلی زنان در اسلام وجود ندارد (ابو سهله، 1994؛ دهقان خلیلی و همکاران، 2015).

برای مطالعه بیشتر می توانید به لینک زیر مراجعه فرمایید
http://www.stopfgmiran.com/%D8%B1%D9%88%D8%B2-%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D9%85%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D8%B2%D9%87-%D8%A8%D8%A7-%D8%AE%D8%AA%D9%86%D9%87-%D8%AF%D8%AE%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D9%85/

: گروه “گام به گام تا توقف ناقص سازی جنسی زنان در ایران” تلاش می‌کند تا بدون هیچ‌گونه جانبداری سیاسی، مذهبی و قومی، اطلاعاتی جهت آگاهی از ناقص سازی جنسی زنان یا ختنه دختران در ایران منتشر کند. فعالیتی که می‌‌تواند از ناقص سازی بیش‌تر زنان در ایران جلوگیری کند.

این گروه با هدف روشنگری و آگاهی سازی در خصوص ختنه زنان در ایران آغاز به کار کرده است و با برپایی کنفرانس‌های مختلف در ایران و خارج از ایران، سعی دارد تا به هدف خود دست یابد. اعضای این گروه، عملکرد خود را برای دولت می‌فرستند و تقاضای کمک می‌کنند تا ببینند آیا دولت کمکی به آن‌ها می‌کند یا خیر.
 برای اطلاعات بیشتر از فعالیت های این گروه و آگاهی از وضعیت ایران و جهان می توانید به آدرس زیر مراجعه کنید

www.stopfgmiran.com
instagram: @stopfgmemiran
telegram: @stopfgmemiran

معرفی کمپین :نگاهی به ابعاد ختنه دختران و فعالیت‌های کمپین گام به گام تا توقف ناقص‌سازی جنسی زنان در خبرگزاری مهرخانه

https://www.stopfgmiran.com/khatne/