آیین باور- استان البرز را همواره با عنوان زیبای ناشناخته نام برده ام . زیرا رهگذران تاریخی این جاده های همواره به سویی دیگر، هرگز نخواستند ابرز مارا باچشم دل ببینند و از داشته های آن لذت ببرند.

البرز و شهرستان های یکی بیش از دیگری زیبا و دیدنی اش همواره پاسوز ترافیک تهران کرج شدند و دریغ که در حال نابودی و بی توجهی قرار گرفته اند. تا وقت هست و می شود بخش هایی از پیکره زیبای البرز را دید، راهی شوید. این نوشتار شمارا با گوشه کوچکی از بیشمار جاذبه های گردشگری ساوجبلاغ آشنا خواهد کرد:

شایدبرایتان سوال باشد ساوجبلاغ یعنی چه؟

ساوجبلاغ یک لغت ترکی است، به معنای چشمه (آب) سرد، شهرستان ساوجبلاغ با وسعتی بیش از ۱۱۰۰ کیلومتر مربع در غرب استان البرز واقع شده است. از جنوب و شرق به شهرستان کرج و از شمال به شهرستان طالقان واز غرب به شهرستان نظر آباد متصل می شود. از نظر قدمت تاریخی براساس نوشته های اوستا «این منطقه را محل سکونت قومی نیرومند بنام “مارد ِیا امارد” » ذکر کرده است. آماردها قومی آریایی و سکایی بودندکه در شمال ایران و در مجاورت رود آمردوس (سفیدرود) زندگی می‌کردند.

شاید تات‌ها( که هنوز در قزوین و اشتهارد هستند) و دیلمیان و آموییان را بتوان فرزند آنان دانست. آماردها قومی نیرومند و جنگجو بوده‌اند و واژه گیل مرد که به بیشتر ساکنین بومی استان گیلان اطلاق می‌شود ترکیب واژه‌های گیل و آمارد می‌باشد که مردمان این نواحی را فرزندان اقوام گیل و آمارد می‌دانند .

همچنین در کتاب های مورخین معاصرچون دیاکونوف روسی به نام” کتاب ماد” می نویسد: در چندین لوح، فتوحات “نینوس” پادشاه آشوری و سرزمین های مسخر شده و اقوام مغلوب حکایت گردیده است.

گفته بودیم که البرز دیدنی هایش بی شمار و پرتعداد است ساوجبلاغ هم به عنوان یکی از شهرستانهای استان با وجود آب و هوای عالی و تمییز، بی شمار جاذبه گردشگری را در دل خود نهفته است : نام ساوجبلاغ با تاریخ، فرهنگ و مدنیت هفت هزار ساله و مشاهیر نام آور و رسوم دیرپا و ریشه دارگره خورده‌است. حمدالله مستوفی در کتاب نزهه القلوب درباب ولایت ساوجبلاغ می نویسد: سا وجبلاغ ولایتی است که در اوان سلاجقه مال به ری می‌داده و در عهد مغول سوا شده، هوایی بغایت خوب دارد. اکثر آبش از قنوات است، میوه و قله بسیار می‌باشد و نانش در غایت نیکویی است. بیش از ۳۰ امامزاده دارد و روستاهای زیاد. محصولات کشاورزی فراوانی دارد. میوه گیلاس آن به ویژه گیلاس روستای فشند و آردهه کیفیت بالایی دارد ساوجبلاغ دارای ۴۴۷ پارچه آبادی، مکان و مزرعه‌است.

 

ینگه مام نگین هشتگرد،روستایی در ساوجبلاغ

ینگی امام یکی از روستاهای سعیدآباد از توابع بخش مرکزی ساوجبلاغ است. نزدیک هشتگرد قدیم.

ینگی مام یعنی چه ؟

«ینگی» در لهجه ترکی ساوجبلاغ به معنای «تازه» و «نو» است. مام هم همان امام است .که به سبب حضور دو امامزاده تازه وارد به منطقه نام روستا را بر آنان نهادند. امروزه بقعه امامزادگان هادی و علی النقی اولاد حضرت موسی بن جعفردر گورستانی سمت شرق ورودی روستا قابل دیدن است.

هشتگرد کجاست؟

هَشتگِرد شهری است در استان البرز .شهر هشتگرد که اراضی آن به اراضی پَشند (فَشند) مربوط است بر روی سرزمین روستای باستانی فشند بنا گردیده است.که در باره این خطه هم به زودی با هم گپی خواهیم زد.

روستای ینگی مام و امامزادگان:

روستای ینگی مام، در۲ کیلومتری شرق شهر هشتگرد قدیم و در کنار جاده قدیم کرج واقع شده است. شاید بارها از مقابل تپه ای در ابتدای شهر هشتگرد رد شده اید اما متوجه باستانی بودن و عظمت و اهمیتش نشدید. ینگی مام یک روستاست اما کاروانسرا،گورستان و تپه باستانی اش به ما می گویدکه در روزگاران کهن، کیا و بیای خاصی داشته است و بسیار بیشتر از امروز رونق داشته .

” منطقه ساوجبلاغ در دوران صفویه روزهای اوج خود را سپری می کرده است. صفویان دودمانی ایرانی و شیعه بودند که در سال‌های ۸۸۰ تا ۱۱۰۱ هجری خورشیدی (برابر ۱۱۳۵–۹۰۷ قمری و ۱۷۲۲–۱۵۰۱ میلادی) بر ایران فرمانروایی کردند. دوره صفویه از مهم‌ترین دوران تاریخی ایران به شمار می‌آید، چرا که با گذشت نهصد سال پس از نابودی شاهنشاهی ساسانیان؛ یک فرمانروایی پادشاهی متمرکز ایرانی توانست بر سراسر ایران آن روزگار فرمانروایی نماید.

میرزا حسین فراهانی در سفرنامه‌اش می‌نویسد: «در ینگی امام بقعه‌ای است که از قدیم گنبدی ساخته بودند و گویند دو نفر از اولاد حضرت موسی بن جعفر [هادی و علی النقی] در اینجا مدفونند. این بقعه هم خراب شده بود، مرحوم امین‌السلطانتعمیر کرد و صحن کوچکی در آنجا ساخت و گنبدش را کاشی نمود. بنای امامزاده مربوط به دوره صفویه تا قاجار است که در خرداد ۱۳۸۱ از سوی سازمان میراث فرهنگی در فهرست آثار ملی ایران قرار گرفت.

 

به تازگی تغییرات و تعمیراتی هم در این محوطه انجام شده و دیدن این مقبره زیبا و دیدنی خالی از لطف نیست . به ویژه که شکل و شمایل گنبد و طرحش با بسیاری از معماری های معمول امامزاده ای در ایران متفاوت است.

گنبد بنا به صورت هرم ۱۲ تَرکی بوده و در رأس آن تزییناتی به شکل زیگزاگ‌های سیاه رنگ و در قسمت‌های دیگر قاب سازی با طرح هندسی دیده می‌شود.

مرقد امامزاده به صورت سکوی بلندی با کاشی‌های عادی فیروزه‌ای پوشیده شده و در بدنه شمالی آن چهار کاشی بر جسته ستاره‌ای شکل آبی رنگ دوره قاجاریه قرار دارد روی یکی از چند کاشی که داخل محراب کار گذاشته شده، چنین آمده‌است: «یادگاری استاد مرتضی ولد استاد محمدباقر امین ۱۳۱۱». ضریح چوبی روی مرقد بسیار ساده ساخته شده و تاریخ آن، سال ۱۳۵۴هجری قمری است. در پاشنه ورودی بنا، سنگ قبری قرار دارد که متعلق به تاریخ ۱۰۷۲ است.(اخیرا با تعمیراتی که انجام شد بقعه روح تاریخی خود را از دست داده است و بیشتر تشریفاتی و تزئین شده است .

دیدنی های ینگی مام با کاروانسرایی بی نظیر اوج می گیرد. گفتنی نیست .باور کنید باید در راهروهایش قدم بزنید و از طاق زیبایش دیدن کنید تا اوج هنر معماران ایرانی رابا ساده ترین مصالح ساختمانی درک کنید و البته ببینید که چه بلاهایی برسرش آورده اند.

 

کاروانسرای ینگه مام:

اهمیت و زیبایی کاروانسرای ینگی امام به حدی است که وصف آن علاوه بر سفرنامه‌های ایرانی به سفرنامه‌های خارجی نیز سرایت کرده‌است. به عنوان نمونه لرد کرزن نایب‌السلطنه هندوستان در سفر خود طی سالهای ۱۸۸۵و ۱۸۹۵میلادی و «یوشیدا ماساهارو» نخستین فرستاده دولت ژاپن به ایران در عصر قاجار از تناسب و زیبایی تحسین برانگیز این کاروانسرا سخن به میان آورده‌اند. میرزا حسین فراهانی در سفرنامه خود ضمن شرح مسیر راه تهران تا قزوین می‌نویسد: «کاروانسرای ینگی امام شش اتاق بزرگ و کوچک پاکیزه سفید کاری شده دارد که همه را فرش کرده و مبل گذاشته‌اند و منزلگاه مسافران محترم است. جلوی این کاروانسرا باغ بزرگی ساخته شده که قریب به دوازده جریب است و صحن کاروانسرا مشتمل بر سه ایوان و بیست و چهار حجره‌است که همه حجره‌ها اتاق شده و بعضی اتاقها حصیر فرش و مبل مختصری دارد که منزلگاه مسافران است.

(تا همین جا هم مطمئنم به زودی تصمیم می گیرید سری به استان زیبای البرز و شهرستان ساوجبلاغ بزنید.مگه نه!؟)

این بنا مانند کاروانسراهایی که در دشت ها ساخته می شده دارای یک میانسرا (حیاط) می باشد. معمولا در وسط حیاط این نوع از کاروانسراها یک آب انبار و یا بار انداز ساخته می شده است. با توجه به خاطرات مردم محله ینگی امام، این بنا در گذشته دارای یک آب انبار بوده که متاسفانه الان جز یک حوض در وسط حیاط که اخیرا ساخته شده است چیز دیگری دیده نمی شود. دراین محوطه به روی مردم باز نیست البته و متاسفانه تلاش های رسانه ها برای تشویق بازگشایی به جایی نرسیده و فقط یکی دو بازارچه نوروزی در آن راه انداختند. اگرچه با توجه به قدمت و اهمیت آن و عدم وجود فرهنگ محافظت از ابنیه تاریخی به ویژه کاه گلی الز سوی برخی هموطنان ارجمند به نظر می رسد بهتر است بسته بماند.

تپه ینگی امام:

تپه درسال ۱۳۷۹با شماره ۳۵۰۴ در فهرست آثار ملی ثبت شده است. متاسفانه قسمتی از تپه اقماری در جنوب بلوار نیز بر اثر راهسازی بریده شده که بر اساس شواهد موجود قدمت آن به دوره های اسلامی “احتمالاً تاریخی ویا فراتر از آن” می رسید. این تپه در سه فصل کاوش شده و نتایج به دست آمده شامل: محور معماری وساختاری، آثار متنوع با ویژگی منحصر بفرد، ساختار معماری بدست آمده درسطح تپه معلوم شد که از نوع کوچرویی و مربوط به دوره ایلخانی بوده است . (ایلخانان یا ایلخانیان نام سلسله‌ای مغول است که از سال ۶۵۴ تا ۷۵۰ ه‍. ق. معادل ۱۲۵۶ تا ۱۳۳۵ میلادی در ایران حکومت می‌کردند و فرزندان چنگیزخان مغول بودند.)

قلعه تاریخی ینگی امام:

با توجه به عکس های قدیمی دوره قاجار و نیز عکس هوایی سال ۱۳۳۶ روستای ینگی امام در گذشته دارای دژ و بارویی بوده که امروزه فقط دو دژ و باروی بین آنها باقی مانده است. با توجه به تصاویر دوران قاجار ورودی قلعه از ضلع جنوبی بوده و دارای دو طبقه بوده است. ورودی از آجر بوده و بارو و برج های قلعه با خشت خام ساخته شده بوده است.

 

آبشار سنج:خنکای باد روحت را به پرواز می آورد

آبشار سنج با ارتفاع ۱۵ متر یکی از آبشارهای زیبا و دائمی استان البرز است که در بالای روستای سنج از توابع شهرستان ساوجبلاغ قرار دارد. روستای سنج در ارتفاع ۲۸۰۰ متری از سطح دریا در منطقه‌ای کوهستانی واقع شده است.روستای سنج از روستاهای پیش ازتاریخ این استان است و جوانان خوش ذوقی دارد که برای معرفی روستا وبلاگ راه انداخته اند، چشمه‌های مختلف، درخت چنار چند صد ساله، رودخانه پرآب و خانه‌های قدیمی از دیدنی های این منطقه است.

روستای ورده:

از آب و هوای بسیار مطبوع برخوردار بوده و زیبایی تاریخی و طبیعی چشم گیری دارد که می تواند خستگی روزهای کاری تهرانی‌ها را به خوبی به در کند. در ۱۵ کیلومتری شمال غربی شهر کوهسار در ضلع شمال جاده اتوبان کرج – قزوین قرار دارد. رودخانه ورده که از کوه های طالقان و چشمه های اطراف جان می گیرد،از جنوب شرقی روستا می گذرد و به رودخانه کردان می ریزد. ورده از روستاهای قدیمی شهرستان ساوجبلاغ است.آرامگاه های امامزاده عبدالقهار (ع) امامزاده بی بی سکینه در این روستای قرار دارند. درب چوبی نفیس امامزاده عبدالقهار متعلق به دوره شاه تهماسب یکم است و دارای نقوش و خط نوشته‌های زیبایی است. این درب هم اکنون در موزه ملی ایران (موزه ایران باستان) نگهداری می‌شود.

(شاه تهماسب یکم (زاده ۲۶ ذی‌الحجه ۹۱۹ (۳ اسفند ۸۹۲ خورشیدی) شهاباد، اصفهان – درگذشته ۲۴ اردیبهشت ۹۵۵ قزوین) فرزند ارشد شاه اسماعیل یکم و دومین پادشاه از سلسله صفویه بود.)

ورده به دلیل موقعیت جغرافیایی و استقرار در میان دره‌ای با شیب تند و همچنین مجاورت با رودخانه هزاربند و وجود چشمه‌های متعدد، از مناظر طبیعی و چشم‌اندازهای زیبایی برخوردار است. برخی جاذبه‌های دیگر ورده عبارت هستند از: بافت روستایی ورده، چنارهای کهنسال امامزاده ورده، درخت کهنسال ارس (هورس دار) و سربند جوی‌های ورده.زبان مردم روستای ورده به زبان مردم دامنه البرز یعنی تاتی است.

 

برج مقبره کردان: فضایی معنوی و خاص

در فاصله ۸۰۰ متری روستای کردان و در شمال غربی شهرستان ساوجبلاغ استان البرز قرار دارد.با نمایی آجری و پلانی خورشیدی شکل و مدور و به بلندی ۶ متر. فضای حیاط قدیمی اش با درختان و قبور بسیار عجیب و تاریخی فرصتی برای قدم زدن در دل تاریخ است و دورکعت نماز عشق در فضایی با صفا یک حال و هوایی دارد که نگو و نپرس.البته برای توسعه امامزاده ها اوقاف بخشی از هویت گورستان و نمای تاریخی آن را ازبین برده است . که نظارت سست میراث فرهنگی و بی توجهی مردم محلی نسبت به ارزش تاریخی این قبور کهن در چنین اتفاقی بی تاثیر نبوده است.

مقبره امامزاده حسین(ع)؛ از نوادگان امام سجاد(ع) است درختان کهنسال توت و چنار در محوطه امامزاده و جوی‌های کوچک با آب زلال و پاک و جاده زیبای منتهی به امامزاده، از جمله جاذبه‌های طبیعی این اثر تاریخی است .

 

پل بانو صحرا: بانویی با روحی از یک کتیبه

پل بانو از دوران صفویه تا امروز هر جور که بوده خودش را در سیل و توفان تاریخ و نامهربانی گردشگرانی که به چشم خرابه های یک پل می نگرندش ! حفظ کرده است، خیلی ها اصلا نامش را هم نشنیده اند و نمی دانند یک اثر تاریخی است اما شما الان می دونید! پس زود به دیدارش بروید. به شماره ۱۱۱۰۴ در فهرست آثار ملی ایران ثبت شده است. پل بانو صحرا در روستای بانو صحرا از توابع دهستان چندار بخش چندار شهرستان ساوجبلاغ، روی رودخانه کردان _ که از کوه های برغان و ورده سرچشمه می گیرد، واقع شده است. این پل دارای دو چشمه طاق و دو کنو (چشمه طاق های کوچک) بوده و تا سال ۱۳۵۳ ساختاری سالم و پابرجا داشته اما در حال حاضر رو به ویرانی گذاشته است. دهانه شرقی آن به طور کامل تخریب شده و آثار بسیار اندکی از پایه جبهه شرقی و پاکار چشمه طاق شرقی باقی مانده است. ضلع غربی کاملا تخریب شده، دهانه غربی نیز در وضعیت نامناسبی قرار دارد و ترک هایی در طاق دیده می شود.۰به لطف میراث فرهنگی چند سال دیگر از روی زمین محو می شود.

کتیبه سنگی کوچکی در پیشانی این پل نصب شده که اطلاعاتی از جمله تاریخ ساخت یا آخرین مرمت پل روی آن حک شده امابه دلیل فاصله زیاد و نبود امکان دسترسی به این کتیبه امکان خواندن آن وجود ندارد.

غار لالون

در جنوب غربی روستای لالون ساوجبلاغ قرار دارد. دهانه این غاردر ارتفاع ۴۰۰ متری داخل صخره‌های مرتفع قرار دارد.

در سمت شمال غار یک پناهگاه صخره‌ای هم وجود داردکه درآن مقداری خرده سفال‌های لعاب‌دار ساده اسلامی متعلق به دوره سلجوقی و ایلخانی دیده می‌شودو نشان از سکونت افرادی در این دوره دارد. که اگر صخره نورد نیستید پیشنهاد نمی کنم از صخره ها بالابروید.

 

خانه دکتر مصدق: یادگار ملی شدن صنعت نفت

خانه دکتر محمد مصدق با قدمت دوره قاجاریه در روستای احمدآباد قرار دارد .داخل زمینی که در اصل ملک مادری دکتر مصدق بود، درون حصاری چینه‌ای که با کاه‌گل روکش شده بود ساخته شد.

این خانه به طور کلی از ۲ بخش ساختمان مسکونی و حیاط وسیع که دور تا دور آن را احاطه کرده تشکیل شده است.

خانه دکتر مصدق بنای آجری ساده‌ای است که بام آن نیز به صورت شیروانی فلزی دارد و چند دودکش آجری هم میانش به چشم می خورد.به طور کلی وضعیت ظاهری خانه دکتر مصدق یادآورکوشک ساده دوران قاجار است. مشخصه‌هایی چون مصالح آجری، تزئینات محدود و مختصر، ایوان‌ها و ستون‌های چهارگوش، اتاق‌های ساده، درها و پنجره‌های چوبی و بام شیروانی دلیلی بر این ادعا هستند. در یکی از اتاق‌های این خانه خودرو وزارتی دکتر محمد مصدق نگهداری می‌شده است.

دکتر مصدق در دوره ششم مجلس شورای ملی به مجلس راه یافت و پس از پایان این دوره به علت دخالت دولت در انتخابات مجلس، از سیاست کناره گرفت و در این خانه آرامش و تفکر رابرگزید.

بعدها ساختمانی جدیدهم در حیاط ساخته شد و به عنوان «موزه و کتابخانه دکتر محمد مصدق» مورد استفاده قرار گرفت.

خانه دکتر مصدق در سال ۱۳۷۹ توسط سازمان میراث فرهنگی با شماره ۲۹۴۳ در فهرست اثار ملی ایران به ثبت رسید.

باور کنید به دیدنش می ارزد اگرچه درآن به روی بازدید کنندگان بسته است و اراضی پشت ملک هم به گاوداری تبدیل شده و لی شما می توانید تا پشت درمنزل بروید و این گوشه از تاریخ را باچشم خود ببنید

 

تالاب صالحیه :

این تالاب کمی آنطرف تر از خانه مصدق و در همسایگی فرودگاه آزادی است. در فصل کوچ پرندگان اگر سکوت را رعایت کنید و گوشه ای بنشینید در عین لذت بصری از تنوع گونه های پرنده  در حال پرواز و شنا و ماهی گیری، از موسیقی بی نظیر آوازهایشان هم بهره خواهید ببرد. البته در تمام فصول سال زیباست اگر بازندگی خوب باشد پر آب خواهد بود و غرئبهای بی نظیری دارد که برای عکاسان بسیار محبوب است . ناگفته نماند شترهای نازنینی هم در گلدره کمی پایین تر از تالاب پرسه می زنند که با کشیدن کانال آبی مرموز که هیچ کسی حتی محیط زیست استان دلیلش را نمی داند ارتباطشان با بخشی از تالاب و کویر قارپوزآباد(صالحیه) قطع شده اما می توانید پیاده روی کنید با آنها عکس بگیرید و با چند دانه هویج یا میوه خوشحالشان کنید. اینها کاملا آزادو وحشی ولی مهربان و با شخصیت هستند. گلهای وحشی در چهار فصل بی نظیر ترین صحنه را ایجاد می کنند و شما هرگز از این سفر پشیمان نخواهید بود.

 

محوطه یوزبیگی /تپه ازبکی

و نظرآباد زیبا که چه مظلوم و پر غرور و ساکت به انتظار جویندگان نادیده ها نشسته است . روستاهایی به قدمت تاریخ که برخی همچنان بدون امکانات شهری در فصل پاییز و زمستان اگر نیمچه بادی هم بوزد شمارا به دل تاریخ می برد و فیلمهای هنری را در خاطرتان زنده می کند. نقطه عطف آبادانی نظرآباد، راه‌اندازی کارخانه نساجی مقدم در سال ۱۳۳۷ش به کوشش میرزا عبدالله مقدم (درگذشت ۱۳۶۱ش) است.

منطقه باستان‌شناسی ازبکی اینجا واقع شده و نمونه نخستین خشت دست ساز بشر که در سازمان ملل نگهداری می‌شود و توسط سیدمحمد خاتمی به نشانه گفتگوی تمدن‌ها از این منطقه به سازمان ملل هدیه شده‌است، به این تپه تعلق دارد.

ازبکی یکی از روستاهای دهستان احمدآباد مصدق از بخش مرکزی شهرستان نظرآباد است که در ۸۰ کیلومتری غرب شهر تهران واقع شده‌است. بخش‌هایی از این محوطه باستانی نه هزار ساله را کارشناسان مرکز باستان‌شناسی ایران در سال ۱۳۴۸خورشیدی مورد شناسایی قرار داده و در سال ۱۳۵۲ به شماره ۹۵۵ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است. براساس کاوش‌های صورت گرفته، محوطه باستانی ازبکی در برگیرنده شش هزار سال بقایای فرهنگی پیش از تاریخ و اوایل دوران تاریخی ایران از نیمه اول هزاره هفتم تا نیمه نخست هزاره اول پیش از میلاد مسیح یعنی دوران مادها است. ازبکی محوطه باستانی گسترده‌ای برابر با صد هکتار و ۱۰ تپه ارزشمند است .کشف کهن‌ترین خشت‌های دست ساز بشر با قدمت نه هزار ساله، دست یابی ساکنان پیش از تاریخ این محوطه به سیمان، کشف سند همکاری تجاری اهالی ازبکی و شوش باستان در اواسط هزاره چهارم پیش از میلاد، بناهای آریایی‌های اولیه، شهر و دژ بزرگ مادی و کشف نخستین پیکره سنگی مادی از جمله ویژگی‌های شگفت این محوطه باستانی به شمار می‌روند.

روستای تاریخی نجم‌آباد (خاستگاه خاندان علمی نجم‌آبادی) از دیگر جاذبه‌های فرهنگی و تاریخی شهرستان نظرآباد است. نیای این روستا زادگان دانشمند، استاد باقر آهنگر است که در سال‌های آغازین حکومت قاجار، در روستای نجم‌آباد به آهنگری مشغول بود. ملا ابراهیم نجم‌آبادی (درگذشت ۱۲۴۵ق) از مدرسان حکمت صدرایی و آیت الله حاج ملامهدی نجم‌آبادی (درگذشت ۱۲۷۱ق) از مجتهدان دوره قاجار، فرزندان او هستند. میرزا عبدالکریم نجم‌آبادی ساوجبلاغی که در حکومت فتحعلی شاه قاجار (درگذشت ۱۲۵۰ق) به رتبه وزارت رسید  به دستور ویژه شاه قاجار، مسجد و مدرسه‌ای برای ملا ابراهیم نجم‌آبادی در روستای نجم‌آباد ساخت. پس از مهاجرت ملا ابراهیم به تهران نیز در محله سنگلج، مدرسه‌ای ویژه او همراه با موقوفاتی مانند گرمابه و خانه فراهم ساخت. از همان روزگار بود که خاندان نجم‌آباد در تهران سکونت گزید. اسامی بزرگان منطقه نظر آباد در یک مقاله اختصاصی خواهد گنجید.

 

طالقان یشم گرانبهای البرز

شاید شما به طالقان سفر کرده و اخیرا سفر خود را به سد آن محدود ساخته باشید. اما این یک فقدان بزرگ است که شما در سه فصل به جز زمستان به طالقان سفر نکنید و از هرروستا را جداگانه نکاوید و از طبیعت و معماری و تاریخ و فرهنگ و چشم اندازش لذت نبرید. شهرستان طالقان به مرکزیت شهرک، از شمال با مازندران و الموت، و از جنوب با ساوجبلاغ و فشگلدره همسایه است. گویش آنها تاتی است و گونه‌های جانوری در منطقه طالقان از جمله کل و بز وحشی، گربه وحشی، خرس، گراز و گرگ و انواع پرندگان وجود دارد. همچنین محیط‌بانان موفق به مشاهده و عکس‌برداری و فیلم‌برداری از دو پلنگ ایرانی نر و ماده در کوه‌های طالقان شده‌اند. سید محمود علایی طالقانی ، عزیز و نگار که قصه عشقشان ثبت معنوی میراث البرز شده است،درویش عبدالمجید طالقانی از ده مهران ابداع‌کننده نستعلیق خط، جلال آل احمد از ده اورازان و نویسنده معاصر و شمس آل‌احمد برادرش، احسان حدادی دارنده مدال نقره بازی‌های المپیک تابستانی و اولین مدال المپیکی تاریخ ایران در رشته دو و میدانی. درویش‌خان (غلامحسین درویش) استاد موسیقی ایرانی در اواخر دوره قاجار، شیخ مرتضی طالقانی دیزانی، استاد آیت‌الله مرعشی نجفی و علامه محمدتقی جعفری و..و.. از نامداران این خطه هستند.

سنگ‌نوشته گردنه عسلک، تکیه روستای جوستان، خانه محمود طالقانی،غار پنجعلی، غار وی یا،غار زالن گاه،غار بادامستان،قلعه‌ارژنگ قلعه در میناوند، قلعه منصور و قلعه کیقباد در شمال هرنج، قلعه دختر در گته ده، قلعه پراچان و قلعه فالیس تنها گوشه کوچک و انگشت شماری از دیدنی های طالقان هستند.

 

از اتوبان تا ساوجبلاغ راهی نیست.یک قدم اراده است و بس .البرزمن دیدنی های بسیار دارد و مردم مهمان نواز/فریبا کلاهی