#حسینیه_اعظم_برغان

آیین باور -گزارشی که می بینید شرح چگونگی مخدوش شدن اصالت هویت معماری و اصالت تاریخ 560ساله تکیه برغان است که از سال 1382 در فهرست آثار ملی کشور جای گرفته و تک اثر شاخص تاریخی _مذهبی استان البرز به شمار می آید. بنایی خشتی که سده ها از بی مهری های بشر و بلایای طبیعی نیمه جان سالم به در برده تا به دست مردم امـــروز برسد و امانتی باشد برای آیندگان. متاسفانه به همت هیات امنا، میراث ساوجبلاغ و بنیـادشهید سازه های آجری نازیبا، غیر هنری و غیر قانونی  به آن الحاق شده است و به بهانه یادمان شهدا دخل و تصرف غیر مجاز در میراث #ثبتملی صورت گرفته است. این سازه های آجری بیشتر شبیه شومینه بوده و نه تنها داخل حریم که چسبیده به بنای اصلی ساخته شده است .

پس از گفتگو با برخی اهالی محلی از خرید قبرها در زمان های دور سخن گفتند و اینکه چون قبرها را دو طبقه خریده بودند برخی در تاریخی پیش از ثبت ملی خاک سپاری شدند و برخی به این دلیل که طبقه دوم را پیش از آن خریداری کرده بودند مجوز خاکسپاری گرفتند که به نظر می رسد میراث باید با توافق و با تکیه برقوانین میراثی مانع شده و مکان جایگزین برای مالکین در نظر می گرفت که این کار را نکرده است. با این حال ساخت سازه آجری بدون اجازه میراث حرکتی غیر حرفه ای و غیر قانونی است که متاسفانه گویای ناتوانی و انفعال وزارت میراث در حمایت از ادارات شهرستان هایش می باشد.

در شهرستان ساوجبلاغ که دو کاندیدای ثبت جهانی دارد( محوطه ازبکی و کاروانسرای ینگه امام)بسیار عجیب است که روستایی تاریخی و گردشگری اقدام به چنین حرکتی بکند آن هم در مورد تک اثر شاخص تاریخی _مذهبی استان با چنین ویژگی هایی.(البته درباره استاندارد های روستای گردشگری برغان هم جای بحث دارم که در گزارش بعد تقدیم می کنم)حال آنکه این اثر هم می تواند به نوبه خود برای جهانی شدن تلاش نماید. تکیه اعظم برغان سالها در حفظ آیین معنوی هنری تعزیه تلاش کرده و بسیار هم موفق بوده است. توضیحات تکمیلی در فیلم ویدئو قابل رویت است.
این فیلم جمعه 23 مهر 1400 ضبط شده است

گفتنی است از این دست خراب کردن ها هرچند با نیت خوب یا بهانه ساختن در استان ما سابقه طولانی دارداز جمله امامزاده شاخص (طاهر ع) در کرج که دیگر تاریخی و معنوی نیست و یک مکان شیک مجلل امروزی است. یا امام زاده محمدع یا امثالهم..
طبق قوانین میراث بدیهی است افزودن هرگونه ملحقات خارج از شناسنامه اثر ممنوع است و مدیرکل میراث البرز در گفتگوی اختصاصی با آیین باور گفت مخالفت کتبی را به میراث ساوجبلاغ و هیات امنا و بنیاد شهید اعلام کرده است. در بنیاد شهید نیز مصوبه قانونی هست که احدی نمی تواند به بهانه و نام شهدا به میراث ملی و آثار تاریخی آسیب بزند.

موادی از قانون مجازات اسلامی ( تعزیرات)

ماده 558 – هر کس به تمام یا قسمتی از ابنیه ، اماکن ، محوطه ها و مجموعه های فرهنگی – تاریخی یا مذهبی که در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است ، یا تزیینات ، ملحقات ، تاسیسات ، اشیاء و لوازم و خطوط و نقوش منصوب یا موجود در اماکن مذکور ، که مستقلا نیز واجد حیثیت فرهنگی – تاریخی یا مذهبی باشد ، خرابی وارد آورد علاوه بر جبران خسارات وارده به حبس از یک الی ده سال محکوم می شود.

 ماده 560- هر کس بدون اجازه از سازمانن میراث فرهنگی کشور ، یا با تخلف از ضوابط مصوب و اعلام شده از سوی سازمان مذکور در حریم اثار فرهنگی – تاریخی مذکور در این ماده مبادرت به عملیاتی نماید که سبب تزلزل بنیان آنها شود، یا در نتیجه آن عملیات به آثار و بناهای مذکور خرابی یا لطمه وارد آید ، علاوه بر رفع آثار تخف و پرداخت خسارت وارده به حبس از یک تا سه سال محکوم می شود.

 ماده 563- هر کس به اراضی و تپه ها و اماکن تاریخی و مذهبی که به ثبت آثار ملی رسیده و مالک خصوصی نداشته باشد تجاوز کند به شش ماه تا دو سال حبس محکوم می شود مشروط بر آنکه سازمان میراث فرهنگی کشور قبلا حدود مشخصات این قبیل اماکن و مناطق را در محل تعیین و علامت گذاری کرده باشد.

ماده 564 – هر کس بدون اجازه سازمان میراث فرهنگی و بر خلاف ضوابط مصوب اعلام شده از سوی سازمان مذکور به مرمت یا تعمیر ، تغییر ، تجدید و توسعه ابنیه یا تزیینات اماکن فرهنگی – تاریخی ثبت شده در فهرست آثار ملی مبادرت نماید ، به حبس از شش ماه تا دو سال و پرداخت خسارت وارده محکوم می گردد.

ماده 566- هر کس نسبت به تغییر نحوه استفاده از ابنیه ، اماکن و محوطه های مذهبی – فرهنگی و تاریخی که در فهرست آثار ملی ثبت شده اند ، برخلاف شئونات اثر و بدون مجوز از سوی سازمان میراث فرهنگی کشور ، اقدام نماید علاوه بر رفع آثار تخلف و جبران خسارت وارده به حبس از سه ماه تا یک سال محکوم می شود.
 قانون راجع به حفظ آثار ملی مصوب 12 آبان ماه 1309 شمسی

ماده ششم – عملیات مفصله ذیل ممنوع و مرتکبین آن به موجب حکم محکمه قضایی به ادای جزا نقدی محکوم خواهند شد و به علاوه معادل خساراتی که به واسطه عمل خود بر آثار ملی وارد ساختند می توان از ایشان اخذ نمود.

الف – منهدم کردن یا خرابی وارد آوردن به آثار ملی و مستور ساختن روی آنها به اندود یا رنگ و رسم کردن نقوش و خطوط بر آنها.

ب – اقدام به عملیاتی در مجاورت آثار ملی که سبب تزلزل بنیان یا تغییر صورت آنها شود

ج – تملک و معامله بدون اجاره دولت نسبت به مصالح و مواد متعلقه به ابنیه مذکوره در فهرست آثار ملی

اقدام به مرمت و تجدید بنایی از آثار ملی که در تصرف اشخاص باشد باید با اجازه و تحت نظر دولت واقع شود و الا مجازات سابق الذکر ممکن است به مرتکب تعلق گیرد.

 حال به نظر میرسد تنها راه، تخریب سازه های آجری و جبران خسارت احتمالی به بدنه خشتی تکیه اعظم است.