آین باور -تابستان داغ و شلوغ آمد و از میان زندگی ماشین زده همه ما عبور کرد . بر اساس زرندگی شتاب زده و تکراری چمدانی بستیم و از این سو به آن سو در ترافیک و گرما به هر کجایی که توانستیم سرک زدیم . این روزهای پر تب و تاب به انتها می رسند اما چه قدر از وسعت زیباو پربرکت استان البرز را دیده یا شناخته اید؟ درمیان میلیونها نفری که ساعت ها در تراقیک جاده کرج به چالوس معطل مانده یا شاهد حوادث تلخ تصادف های جاده ای حاصل از رانندگی عجولانه بوده اید؟ آیا می دانید این جاده چالوس که چون اژدهایی خقته کوه ها را در خود پیچیده است چه راز های پنهان و جواهرهای گرانبهایی را پنهان کرده است ؟  سبز و بکر و ارجمند در قالب 52 روستا . اگر همه جا را دیده و ” همه جا ” را ندیده اید، هیچ ندیدید.

۴۵ کیلومتری جاده کرج – چالوس بعد از سد کرج و پس از گذشتن از روستای آسارا و درده ، مسیر کوتاه سه کیلومتری شما را به روستایی زیبا می برد با نام ” همه جا”. موقعیت جغرافیایی روستا ،۴۸کیلومتری جاده کرج –چالوس، بعدازروستای درده است که باید از آن به به سمت چپ بپیچید و حدود ۲کیلومتر هم جاده فرعی پیش رو دارید که البته ، نزدیکترین جاده فرعی درجاده کرج – چالوس است .

شاید تابلو آن را دیده باشی و از خود پرسیده ای چگونه این نام بر روستایی کوچک در دل کوه نهاده شده است ؟

“هیمه جا “به معنای محل تهیه هیزم نام قدیم این روستاست،فراوانی هیزم به حدی بوده است که روستاهای همجوار برای تهیه هیزم وذغال به این روستا می آمدند و امرار معاش می کردند که این نام  به واسطه زمان و گردش زبان به گویش امروزی همه جا رسیده است .

روستاهای استان البرز همه زیبا و قطعه ای از بهشتند که زین پس در هر شماره به معرفی گوشه ای از این نعمت های الهی خواهیم پرداخت .در گرد آوری اطلاعات و معرفی روستای همه جا از همکاری شمس الله جوانمردی از فرزندان اصیل این روستا و عموی مهربانشان بهره جسته ایم به این شرح :

همه جا کجاست ؟

وارد روستا که می شوی جویی غربی به شرقی، روستا رابه دو نیم تقسیم کرده است و به خصلت روستاها طایفه افضلی بالای جوب«جوَر محله» وطایفه جوانمردی پایین جوب «جیر محله» را به خود اختصاص داده اند که به گفته قدیمی تر ها  نیاکانشان ساکن ورامین بوده اند. (جدجوانمرد)وبعدها ازآن نقطه به “همه جا”مهاجرت کرده اند.

مهاجرانی از چند جا به همه جا می آیند

قصه از این قرار بوده است : از آنجا که ساکنان امروزی ورامین  اغلب ازایلات وعشایرخطه فارس هستندکه پادشاهان صفوی به ویژه شاه عباس، به علل سیاسی وامنیتی و بقای سلطنت خود، از سراسر کشورکوچ داده یا تبعید کرده ، به احتمال زیاداجداد جوانمرد و خانواده اش هم، ازحوالی شیراز به این منطقه منتقل شده اند.دارای حشم فراوان بودند و چون ورامین، قشلاق آنها بوده است چندسالی دراین نواحی زندگی کردند ودراثر همین رفت وآمدها ،سرانجام برای همیشه دست ازقشلاق کشیده وابتدا به دره حسنکدر (جاده چالوس ) سپس به منطقه سردیسر و(ده ویا)آمده ودرآنجا سکونت کردند.

جالب است بدانید که این اقوام ،قبل ازسکونت درهمه جای فعلی،دریورت(چادر)زندگی می کردند ،اماسوزوسرمای سخت آن منطقه  باردیگر آنها را کوچ داده وسرانجام به همه جا کشانده و ساکن کرده است.

خانواه های عباسی ،محمودادیبی، صادقی ،مجلسی ،شیرزاد وذوالقدر نیز طوایف روستای همه جا هستند که بعداً وارد این روستاشدند.

عوارض طبیعی بی نظیر همه جا را بشناسیم

همه جا ازغرب درمجاورت روستای کیاسر, ازشرق مجاورروستاهای گرماب،سرخدروحسنکدر،و ازشمال به روستای آزاد برمنتهی می شود.

کوه هزاربند،زنگران،زاگیر،خره راه،خُمانشینَک،سیالیز،کَمجارک،خیراًچال،سیاه نشین،چالو،مگس بز،سیاه سنگ،اسبی سنگ،پی لو،جُوَرشنگل،ریگنو،ورمال، همه جا را در آغوش گرفته اند و ارتفا عات شکوهمند قله کرچان در این منطقه بعد از دماوند وکاهار،قد و بالایی دارد.

تا بخواهی چشمه دارد و آب

بزرگترین چشمه این منطقه (پَلِ چشمه) است که ۹۰درصدآب آشامیدنی روستا راتامین می کند وخیلی جذاب ودیدنیست به ویژه درفصل بهار،چشمه (زنگران)که بسیارخنک ومعروف است ،گِوْبَندی چشمه،مگس سنگی چشمه (منظور ازمگس زنبورعسل است) ، مراد اِوَکی چشمه،جووَرچشمه،جیرچشمه،خره راهی چشمه ، زاگیری چشمه، خیر ِنچالی چشمه،جووَر اَسیویی چشمه وبسیاری ازچشمه های دیگر این بهشت کوچک را چون نگین های درخشان قیمتی تزیین کرده اند.

محصولات کشاورزی همه جا از همه جا رنگین تر است

آلبالو وگیلاس محصول اصلی این منطقه است و بصورت عمده در  بازارعرضه می شود. گردو ،توت،سیب،گلابی،انگوررهم در کنار این دو محصول تا حدودی مایحتاج روستارا برآورده می کند . سبزیجات کوهی ازجمله والک،شورک،زنبالک،آقاجِ واش وداروهای گیاهی فراوانی ازجمله آویشن،چای کوهی،گل ختمی،ولهو ،میشه،نسترن در فصل خود غوغایی از رنگ و زیبایی به پا می کنند و احشام نیز لذت خوردن گیاهانی مانند :کماه ،گرز،کرزنگ، حَلِوی،وایه وکنگر را با هیچ علوفه دیگری عوض نمی کنند.

برداشت شیرخشت، دارویی زرین ، و آدابی اصیل و جذاب

یکی دیگرازمحصولات دارویی همه جا  (شیرخشت) است که به سبب  طبع خنک وسردش برای درمان زردی کودکان بسیارمفید است .برداشت این محصول باتشریفات خاصی که ازپیش تعیین شده برگزار می شود. به لحاظ ارزشی بسیارگرانقیمت است وکمتراززعفران هم نیست.

فصل برداشت که می رسد، یکی ازمعتمدین محل چندروزی را به بازدید کوه ودرختان (درخت وِنجَر) می پردازد تا محل مناسبی برای مراسم بیابد.روز برداشت را معمولا جمعه در نظر می گیرند تا آنها هم که درشهرساکن هستند فرصت مشارکت در این آداب زیبا را از دست ندهند.

قصه شنیدنی تر می شود

وقتی بگویم که این مراسم خودش یک گردهمایی بزرگ است و کسانیکه شاید سالی یک بار فرصت دیدار ندارند، پای کوه همدیگر را زیارت میکنند وروز شیرین وبیاد ماندنی را برای خود رقم می زنند.

درختی به بلندای تاریخ که “آقا ” می خوانندش

همه جا گنج های طبیعی دیگری هم دارد. درخت عظیم الجثه ای که به (آقادار)معروف است و قدمت آن توسط خوش نویس ،مسئول اندازه گیری سن درختان کهنسال کشور،۲۳۰۰توسط سال تخمین زده شده است . متاسفانه شکاف بزرگی درمیان این درخت به وجود آمده که حساسیت و دقت و مسئولیت پذیری بیشتر مسئولان محیط زیست رامی طلبد .

” همه جا ” به اندازه همه جا زیباست ،غاری دست نیافتنی در انتظار کشف

مردمان بسیارمهمان نواز ومهربانی دارد.

غار«دِندیک زَنَک درجنوب شرقی کوه زیبای «زنگران» که نظر بسیاری ازکوهنوردان وگردشگران رابه خود جلب کرده است وتا کنون احدی نتوانسته در آن ورود کند. اگر سنگی داخل غارپرتاب شود برای مدت طولانی صدای آن به گوش می رسد این گنج مرموز نیز خود دست مسئولان و همت والای آنان را می بوسد.

نام آوران بزرگ در روستایی کوچک

جالب است این روستا ی کوچک و سربلند ،نه تنها غنای زمزمه طبیعت دارد و از برکت غنی است ،چهره های ارزشمند و محترمی دارد که هر کدام در زمان خویش در آبادی دیارشان کوشیده اند.

اگر این روستا زمستان و تابستان سکنه دارد و زنده است ،به همت زنان و مردان شیردل است که باری زمین نگذاشته اند و یاور یکدیگر بودند.

درسالهای گذشته هنرمنبت کاری(مبل استیل)دراین روستا بسیاررواج داشت و بصورت کلان به بازار عرضه می شد که متاسفانه امروزه رفته رفته ضعیف وضعیفتر می شود؛ اما هنوز هم این صنعت را می توان در همه جا یافت.

استاد آوازسنتی اصیل ایرانی، محمد ابراهیم ذوالقدر و استادبشیر افضلی دررشته سنتورو آواز، اهل همین روستا هستند .بسیاری از مسئولان نیروی انتظامی و آگاهی استان در طول دهه ها از همین روستای کوچک و زیبا برخاسته اند.