۱۵۱ گونه جانوری ایران در خطر انقراض قرار دارد

در نشست تخصصی گونه‌های جانوری در معرض خطر انقراض از اقدامات، چالش‌ها و راهکارهای کاهش تهدیدات بحث و گفتگو شد.

از 1370 مهره دار بیش از 90  گونه در معرض خطر تهدید قرار دارند مدیرکل دفتر حفاظت و مدیریت حیات وحش سازمان حفاظت محیط زیست گفت: 1370 مهره دار در پهنه سرزمینی کشور داریم که بالغ بر 90 گونه در معرض خطر تهدید قرار دارند. غلام رضا ابدالی روز یکشنبه ۳۰ اردیبهشت ماه سال جاری در دومین نشست تخصصی گونه‌های جانوری در معرض خطر انقراض ایران همزمان با روز جهانی تنوع زیستی در پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران در کرج، بیان کرد: به غیر از مهره دارانی که در دریاهای کشور هستند، 1370 مهره دار داریم که بالغ بر 90 گونه از این تعداد در معرض خطر تهدید قرار دارند.

در نشست تخصصی گونه های جانوری در معرض خطر انقراض مطرح شد؛ از 1370 مهره دار بیش از 90  گونه در معرض خطر تهدید قرار دارند

غلام رضا ابدالی روز یکشنبه ۳۰ اردیبهشت ماه سال جاری در دومین نشست تخصصی گونه‌های جانوری در معرض خطر انقراض ایران همزمان با روز جهانی تنوع زیستی در پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران در کرج، بیان کرد: به غیر از مهره دارانی که در دریاهای کشور هستند، 1370 مهره دار داریم که بالغ بر 90 گونه از این تعداد در معرض خطر تهدید قرار دارند.

وی ادامه داد: قاچاق جانوران حیات وحش و اعضای آن، تعارضات میان انسان و حیات وحش، ورود گونه های غیربومی، برداشت های ناپایدار از جمعیت های حیات وحش و شیوع بیماری های مشترک دام اهلی و جانوران وحشی و در راس آن ها تخریب زیستگاه ها ازجمله عوامل تاثیرگذار بر کاهش جمعیت های جانوری محسوب می شود.

وی افزود: اولین کاری که در سال گذشته برای حفظ ، بقا و پایایی جمعیت حیات وحش انجام دادیم، ایجاد و اصلاح ساختارهای قانونی در جهت حمایت و حفاظت از گونه های حیات وحش کشور بود. بازنگری قانون شکار و صید با گذشت 30 سال، تدوین و تصویب آیین نامه قرق های اختصاصی، تدوین و ابلاغ دستورالعمل بهره برداری از شکارگاه‌های خصوصی، تدوین و ابلاغ دستور العمل پرداخت خسارت ناشی از گونه های در معرض انقراض و تعیین بهاء تعدیل شده جرایم نقدی ماده 10 و 13 قانون شکار و صید و ارسال به وزارت دادگستری در بازدارندگی تخلفات شکار و صید از جمله اقدامات دفتر حفاظت و مدیریت حیات وحش بود.

ابدالی تدوین پیش نویس سند نقشه راه حفاظت 5 رده پستانداران، پرندگان، خرندگان، دوزیستان و ماهیان آب های داخلی ایران با هدف حصول شاخص‌های پایداری حیات وحش و برنامه ریزی برای بهبود کمی و کیفی جمعیت مهره داران کشور که مشتمل بر 5 هدف، 18 استراتژی و 53 برنامه کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت در حفاظت از مهره داران کشور است را از دیگر برنامه ها دانست.

وی به استناد بند (ط)  ماده (38)  قانون برنامه ششم توسعه کشور بیان کرد: در چند سال گذشته، برای 21 گونه مانند پلنگ، خرس سیاه، خرس قهوه ای، گور خر، میش مرغ برنامه عمل تنظیم کردیم که در حال اجرا است و برنامه حفاظت برای20 گونه دیگر مانند مرال، خفاش، کل و بز وگربه شنی در دست تهیه است و در مجموع برای 50 درصد از گونه های در معرض انقراض طبق لیست (IUCN)   برنامه عمل داریم.

اهم اقدامات در حفاظت از یوز ایرانی

مدیرکل دفتر حفاظت و مدیریت حیات وحش با بیان این که در 10 سال گذشته 13 فرد یوز پلنگ در اثر تلفات جاده ای از دست داده ایم، اظهار کرد: به دلایل حساسیت موضوع در سال گذشته جلسات متعددی با وزارت خانه راه و شهرسازی برگزار شد. مراحل ایمن‌سازی کریدور عبور یوزپلنگ آسیایی شامل فنس‌کشی ۲ طرف جاده، نصب روشنایی در جاده، نصب تابلوهای هشداردهنده محل عبور یوزپلنگ، تابلوهای کاهش سرعت خودروها و دوربین‌های کنترل سرعت از جمله اقداماتی بود که انجام شد.

ابدالی با اشاره به تصویب سند راهبردی حفاظت از یوزپلنگ ایرانی در شورایعالی حفاظت محیط زیست گفت: وارد مباحث حفاظت مشارکتی با کمک جوامع محلی شدیم و رایزنی‌های گسترده‌ای را در زمینه ایمن‌سازی  جاده عباس‌آباد با راه و شهرسازی داشتیم. در بحث تملک حقوق عرفی، مدیریت چرای دام اقداماتی را انجام داده ایم.

برنامه های حفاظتی جمعیت میش مرغ

مدیر کل دفتر حفاظت و مدیریت حیات وحش  همچنین درباره برنامه های حفاظتی جمعیت میش مرغ گفت: اقداماتی در چند جهت برای حفظ این گونه انجام دادیم. بررسی و تعیین قرابت ژنتیکی میش مرغ با مطالعه ژنتیک جمعیت های موجود در جهان جهت احیای جمعیت در ایران، خريداري محصولات كشت شده جهت جلوگيري از برداشت در زمان جوجه آوري و باقي گذاشتن نوارهاي ميش مرغ، آموزش و آگاهي رساني جوامع محلي، به خصوص كشاورزان و دامداران، كارشناسان، محيط بانان و همياران پيرامون حفاظت ميش مرغ و زيستگاه هايش از قبيل مستند آموزشي پوستر، بروشور، كلاس هاي آموزشي را از دیگر فعالیت های دفتر حفاظت ومدیریت حیات وحش دانست.

ابدالی همچنین از اجرای برنامه های حفاظتی برای گونه هایی مانند خرس سیاه، خرس قهوه ای، افعی شاخدار دم عنکبوتی گفت و افزود: برنامه حفاظتی برای وزغ تالشی برای نخستین بار درکشور انجام شد و برای گونه های لااک پشت فراتی، سمندرهای کوهستانی و تمساح مردابی برنامه حفاظتی تهیه شد و در حال اجرا است.

وی معرفی مجدد و رهاسازی گونه های گور خر آسیایی، آهوی ایرانی، گوزن زرد ایرانی و آهو در زیستگاه مناسب را از دیگر برنامه های موفق دفتر حفاظت و مدیریت حیات وحش عنوان کرد و اظهار کرد: مطالعات و پژوهش‌های بیولوژیک و اکولوژی گونه‌های جانوری با دانشگاه ها و مراکز عملی معتبر کشور در دستور کار این دفتر بود و به پشتوانه این تحقیقات علمی تلاش کردیم برنامه های عمل را به سرانجام برسانیم که یکی از این برنامه ها احیای جمعیت گونه از دست رفته و معرفی مجدد به زیستگاه های مناسب بود که برای نخستین بار در طول تاریخ در کشور انجام شد.

پیشگیری و مبارزه با قاچاق حیات وحش

مدیرکل دفتر حفاظت و مدیریت حیات وحش تشكيل كميته مبارزه با قاچاق حيات وحش، هماهنگي و ارتباط با دادستاني كل كشور، ارتباط با كشورهاي همسايه و اجراي كارگاه‌هاي آموزشي تخصصي را از   فعالیت ها و اقدامات این دفتر بر شمرد.

ابدالی همچنین اشاره ای به سرشماری گونه های جانوری کشور داشت و افزود: سرشماری، آماربرداری و تخمین جمعیت حیات وحش به منظور بررسی روند جمعیتی گونه‌های شاخص انجام شد که در مجموع تعداد 1،519،852 فرد از پستانداران، پرندگان،خزندگان و دوزیستان شاخص کشور در سال های 1402 تا 1401برآورد گردید و برای نخستين بار نیز در کشور برنامه تخمين جمعيت گونه‌های خزندگان (لاک پشت فراتی و كفچه مار و گرزه مار) و  برنامه جامع حفاظت از دوزیستان خانواده وزغ ها انجام شـــــد.