آیین باور - نشست خبری مدیرکل محیط زیست استان البرز و اصحاب رسانه در نخستین روز از بهمن ماه 1402با محوریت هوای پاک برگزار شد.  ازجمله پرسش های مطرح شده خبرنگار پایگاه خبری آیین باور  پیگیری وضعیت بهسازی زهکش های تالاب صالحیه نظرآباد بود. تالابی که ماوای هزاران پرنده بود و اینک کانون ریزگرد شده است.

دکتر درگی در پاسخ به پرسش آیین باور گفت: تالاب صالحیه دائمی نیست، یک تالاب فصلی است. منطقه یک بیابان سیلابی است از گذشته هر سالی که بارندگی و سیلاب بوده آبی در آن جمع می شده و به طبع آن پرندگانی به آنجا می امدن و‌ زمستان گذرانی می کردند که فوائد زیادی هم برای استان داشت.

وی افزود: متاسفانه در این منطقه دو اتفاق تلخ افتاد. یکی بحث احداث زه کش که مانع باقی ماندن آب در آنجا تزریق آب به سفره آبهای زیر زمینی می‌شود مورد دوم که بسیار هم مهم است تغییرات اقلیمی و عدم بارشهای شدید است که امسال شاهدش هستیم.  حتی درون زه کشی که در حال اصلاحش هستیم، تقریبا آبی باقی نمانده است.

درگی تصریح کرد: حق آبه تالاب صالحیه کمتر از ده درصد است که از طریق استان البرز تامین می شده و نود درصد دیگر از استانهای قزوین و زنجانباید تامین شود. مسئله آب کاملا جدی است. در سالهای گذشته استانهای قزوین و زنجان برای توسعه بخش کشاورزی روی این آب بارگزاری کردند و با احداث  سدها و بندهای آبی عملا باعث شدند آبی که در گذشته به تالاب می امد دیگر وجود نداشته باشد. 

مدیرکل محیط زیست استان در پاسخ به این پرسش که با توجه به نواقص علمی زه کش و دستوراتی که برای اصلاح آن صادر شده در حال حاضر چه مرحله ای را می گذرانیم گفت: زه کشی که احداث شده است یک پروژه ملی به طول ۵۰ کیلومتر عرض ده متر و ارتفاع دو متر بوده است . متاسفانه نتیجه عملکرد آقایانی که به اصل محیط زیست اعتقادی ندارند و محیط زیست را مانع توسعه می بینند اول مجوز می گیرند بعد نظر محیط زیست را و آنرا را  مقوله ای شیک و فانتزی میدانند  می شود همین. 

وی یاد آور شد: در مورد زهکش سال ۸۵-۸۴ درخواست مطالعه دادند. آمد برای ارزیابی ایرادات و اشکلاتی داشت تذکر داده شد که ایراد را برطرف کنند و بیایند که نیامده اند و پروژه را اجرا کرده اند! یعنی بدون مجوز محیط زیست این سازه انسانی ۵۰ کیلومتری را زدند. خب آن زمان مطالعاتشان را که بررسی می کنید پیش بینی نشده بود که ممکن است چه بلایی سر این منطقه بیاید و یک منطقه سیلابی را تبدیل کند به بیابان و کانون ریزگرد. متاسفانه مطالعه غلط که به هیچ عنوان پیش بینی این روزها را نکرده بود و به همین دلیل محیط زیست با اصل پروژه مخالفت کرد. می خواهم عرض کنم از این اتفاق ها در کشور می افتد مگر همین آزادراه تهران-شمال مجوز محیط زیست دارد ؟! 

دکتر درگی مدیرکل محیط زیست استان البرز گفت: وقتی پروژه ای بدون مجوز محیط زیست شروع به کار می‌کند، فکر می کنید اختیار محیط زیست چیست ؟ ابلاغ به کارفرما، مراجع محترم قضایی و دستگاههای ناظر. از نظر کسانی که زه کش را احداث کردند آنجا ایرادی نیست. سازمان یکسری اهدافی را دنبال می کند الانم به اهدافش رسیده است در حال حاضر مسئله این نیست که زه کش برای توسعه کشاورزی مشکلی درست می کند بلکه باعث توسعه کشاورزی شده است و جالب است ما در این سی یا چهل سال کم از این زه کش ها نداریم. ما یک تالاب فصلی داریم، تالابهای دیگر اکثرا داخلش زه کش هستند. آن موقع این منطقه انتهای استان تهران بوده و از استان قزوین استارت آن زده شده بود.آن زمان سازمان جهاد چنان از احداث زه کش تعریف می کرد که  چه تحولی در توسعه کشاورزی ایجاد می شود، کسی فکرش را نمی کرد چنین فاجعه ای رخ دهد. 

درگی گفت: محیط زیست یک عضو از کابین دولت است ته داستانش هم ابلاغیه و شکایت است. در مورد همین آزاد راه تهران-شمال حدود سیصد عدد اختیاریه صادر شده است از طرف محیط زیست چندین بار پرونده به مراجع قضایی ابلاغ شده، ولی هیچ وقت در طول این ۲۵ سال این پروژه متوقف نشده است. چرا ؟ چون نگاه این بوده که این پروژه ملی است باید به هر قیمتی اجرا شود. حالا آقایان آمده اند تا اندازه ای که می توانند عوارضی که ایجاد شده را برطرف کنند. اما در بحث زه کش تالاب صالحیه توضیح دادم خدمتتون کاملا دارند از زه کش دفاع می کنند وحتی یک مطالعه ای را توسط دانشگاه امام خمینی انجام دادند که محیط زیست مدعی است این زه کش اهدافی که براش مشخص شده بود رو تحقق پیدا کرده است. 

وی خاطر نشان کرد حتی ما سوال کردیم  آیا در مطالعه این زه کش پیش بینی می شده است که در این منطقه ریزگرد شود ؟ گفتند : خیر، پیش بینی نشده بود و مطالعه کامل نبوده است. الان عقب نشینی کرده اند و نمی گویند ما اشتباه کردیم ولی مانع ما برای اصلاحش نیستند. 

وی در ادامه گفت: اردیبهشت ماه بود دبیرکل سازمان ملل آمد و بازدیدی از زه کش داشت و با توضیحاتی که داده شد موافقت کردند که اعتبار بین المللی برای حل مشکل تالاب صالحیه اختصاص پیدا بکند. در مرحله اول یک اعتبار حدود صد هزار دلاری اختصاص دادند در دو مرحله و تصویب شده است برای اصلاح زه کش. 

وی در توضیح این مطلب که آیا اعتبار جذب شده یانه گفت: اول باید ببینیم این اصلاح کجا باید انجام شود ؟ این پول کجا باید استفاده شود؟ چه نکاتی باید اصلاح شود ؟ فرآیند اصلاح چی هست که بتوانیم بهترین بهره را ببریم. بازدید های میدانی انجام شده است هفت نقطه در طول زهکش شناسایی شده است، الان در مرحله  ابلاغ اعتبار و عقد قرارداد هستیم که بتوانیم این اصلاحات را انجام دهیم. 

وی در پایان گفت: به هر ترتیب ما خودمان با بی توجهی به محیط زیست اتفاقات این چنینی را رقم زده ایم و این مشکلات جدی را بوجود آورده ایم و از آنجا که البرز چسبیده به تهران است و گرد و غبار صالحیه پایتخت را هم تحت تاثیر قرار می دهد مسئله به صورت جدی و ملی دیده شده. اقداماتی صورت گرفته است که برای سال آینده که انشالله زه کش را باز بکنیم.