آیین باور - بدن انسان یک ماشین فوق العاده هوشمند و برنامه ریزی شده است که مانند هر ارگانیسم دیگری شرایط تغذیه و دمایی ویژه خود را دارد. 

بدیهی است وقتی دما ازدرجه مشخصی بالا یا پایین تر برود زنگ خطر به صدا در می آید. 

هر شرایط داخلی بدن یا خارجی که منجر به اختلال سیستم تنظیم حرارت بدن شود و دمای نرمال بدن انسان را که در طول روز باید بین ۳۵٫۵ تا ۳۷٫۵ درجه سانتی گراد باشد بالاتر ببرد نتیجه ای جز گرما زدگی در پی نخواهد داشت.  

گرمازدگی با تب فرق دارد. عفونت، مشکلات مربوط به تنظیم گرمای بدن، واکنش‌های نامطلوب یا مصرف بیش از حد دارو، می تواند باعث افزایش دمای بدن شود اما گرمازدگی موضوع دیگری است. می تواند خفیف یا شدید باشد دمای بیش از ۴۰ درجه سانتیگراد برای بدن "گرمازدگی شدید" تعریف شده است.

خستگی گرمایی چیست؟ (Heat exhaustion) 

یکی از مراحل جدی تر گرمازدگی زمانی رخ می دهد که شما فعالیت های شدید مانند کوهنوردی و دوچرخه سواری یا شغل و ورزش خود را در محیط گرم و مرطوب انجام دهید مانند کسانی که به شمال سفرمی کنند یا در جنوب زندگی می کنند.شاید تعجب کنید اما وجود رطوبت هوا خطر ابتلا به گرمازدگی را افزایش می دهد (مثلا گرمازدگی در سفر در مقاصد گرم تری که با فعالیت هایی مانند طبیعت گردی همراه است، بیشتر خواهد شد). مجموعه شرایطی که بواسطه آن بدن خیلی گرم می شود و نمی تواند دمای خود را تنظیم کند. علائم گرمازدگی ممکن است به سرعت از بین روند یا ساعت ها و روزها ادامه یابد. بدن با عرق کردن برای خنک کردن خود تلاش می‌کند ؛ پس آب و نمک های مهم یعنی الکترولیت ها را از بدن خارج می کند. درگام اول علائم جزئی مانند سردرد و گرفتگی عضلانی را احساس می کنید.

اما اگر گرمازدگی شدت یابد بدن دیگر قادر به خنک کردن خود نیست و گرمازدگی شدید تر علائم خود را نشان می دهد.اینجا نیازمند رسیدگی اورژانسی هستید بدون درمان، گرمازدگی شدید بدن شما را به دمای خطرناکی می رساند که اختلالات شدیدی بوجود می آورد.

علائم گرمازدگی را با دقت یادبگیریم و نسبت به آن حساس باشیم

فرسودگی و گرفتگی عضلانی در اثر گرمازدگی که آن نیز به آرامی رخ می دهد یعنی ابتدا تعرق مفرط، بعد

خستگی

قرمز شدن پوست

گرفتگی عضلانی، اسپاسم و درد

سردرد یا سرگیجه خفیف

حالت تهوع

خستگی مفرط ناشی از گرما شما را از هر گونه تحرک باز می دارد.

حالا اگر در این مرحله هم به داد خود نرسید در کویر یا جاده های کوهستانی و جنگل تنها باشید و درمان نشوید سکته گرمایی (heat stroke) سراغ شما می آید که شرایط بسیار خطرناکی برای بدن است. علائم آن عبارتند از:

پوست سرد، رنگ پریده و مرطوب

عرق بسیار شدید

ضربان سریع اما ضعیف قلب

تهوع، استفراغ و اسهال

سردرد

گرفتگی عضلات

خستگی

ضعف

تشنگی شدید

سرگیجه

دشواری توجه یا تمرکز

تورم خفیف پا، مچ پا یا انگشتان دست

غش کردن به طور موقت یا از دست دادن هوشیاری

بنابراین دانستن مهارتهای سفر و اینکه چگونه حرفه ای کار یا سفر کنیم به ما می آموزد خود را از شر گرمازدگی برهانیم یا اگر دچار آن شدیم چگونه در حد توان برای درمان آن اقدام کنیم

درمان گرمازدگی خفیف

1- توقف هرگونه فعالیت و رسیدن قرار گرفتن در محل سایه داری که خنک تر یا سرد باشد و که هوا به خوبی جریان داشته باشد.

2- خنک کردن سطح بدن با آب سرد و یا با استفاده از یک پنکه 

اگر علائم ناشی از گرمازدگی بیش از یک ساعت پس از اینکه در یک مکان خنک قرار گرفت ادامه یابد، باید به پزشک مراجعه کند.

گرمازدگی های خفیف تا متوسط

1- خوردن آب سرد

2- در آوردن لباس های اضافی

3- دراز کشیدن و استراحت کردن

4- حمام یا دوش سرد گرفتن

5- قرار دادن یک پارچه خنک و مرطوب روی پیشانی

6- قرار دادن مچ دست زیر آب سرد به مدت ۶۰ ثانیه

7- انجام ندادن فعالیت تا زمانی که علائم از بین نرفته است

8- قرار دادن یخ زیر بازوها و کشاله ران

9- قرارگیری جلوی پنکه برای خنک شدن

اگر پس از انجام این کارها گرمازدگی از بین نرفت، حتما باید با اورژانس تماس بگیرید و یا در صورت توان به درمانگاه نزدیک بروید.

جلوگیری از گرمازدگی در سفر

بهتر آن است در با مطالعه نقشه و اخبار هواشناسی در جریان موج های گرمایی و یا شرایط آب و هوایی محل کار و سفر خود قرار بگیرید و در صورتی که امکان دارد از این سفرصرف نظر کنید بویژه طبیعتگردی را لغو کنید. اگر حتمن باید در همین شرایط اقدام به سفر کنید از مسیرهای مطمئن و با امکانات کافی راهی شوید.

- در هوای گرم بدن به سرعت آب از دست می دهد، حتی اگر تشنه هم نیستید باید مرتب آب بنوشید.

- خوراکی های پرچرب را فراموش و به جای آن ها از سبزیجات و میوه ها تازه استفاده کنید.

- لیموترش  را فراموش نکنید. داشته باشید با غذا و آب آشامیدنی میل کنید.

- لباس های نخی را جایگزین لباس های پلاستیکی کنید.

- کلاه، عینک و ضد آفتاب را همیشه با خود داشته باشید.

- هدبند یا دستمال سر مرطوب به همراه داشته باشید و دمای بدن را تا حدی کنترل کنید.

- به جای چای و قهوه ، آب‌میوه یا دیگر مایعات خنک بنوشید.