آیین باور -البرز جایگاه زادن مردان مقدس و اسطوره ای و نیز جایگاه دیوان است و بدین دلیل است که در افسانه ضحاک وی را در دماوند به بند میکشند.

در اوستا از سیمرغ با نام موغوسئن یاد شده و بخش دوم این نام در پهلوی با تغییر اندک با نام سین و در فارسی دری با نام سی سخن رفته است.

سئن در اوستا به معنای شاهین و در آثار آیینی زرتشتی از این پرنده ی اسطوره ای با نام عقاب و ارغن نیز یاد شده که با سیمرغ افسانه ای شاهنامه همانندی های بسیار دارد و بخش نخست موغوسئن همانا مرغ است.

دار مستتر ارغن را همانا کلاغ میدانند و روشن است که اوصاف کلاغ را با سیمرغ همانند نیست. پورداوود به پیروی ترجمه ی ولف سیمرغ را همانا شاهین میداند. در بهرام یشت اهوره مزدا در روش باطل کردن افسون و جادو به زرتشت بهره جستن از پر مرغ ارغن را پیشنهاد کرده است و در تفسیر پور داوود سایه ی این مرغ پدید آورنده ی رستگاری و پیروزی است.

 بی تردید چنین مرغی اسطوره ای و آن را نمود خارجی نیست. در همانند کردن او به شاهین باید توجه داشت که خدایان بسیاری از تمدن های کهن به عقاب شبیه تشبیه شده اند. کویاجی سیمرغ را نمادی از درنا میداند و آن را با سین هو در افسانه های چینی مقایسه کرده است. همانند کردن سیمرغ با بسیاری از پرندگان و از آن شمار به دلیل شیر دادن به جوجه های خود به خفاش در بسیاری از برداشت ها آمده و با این همه ویژگی اسطوره ای سیمرغ برجاست.

در روایت های اسطوره ای از صفات انسانیِ سخن گفتن، چاره گری و طبابت سخن رفته و این ویژگی در مورد پرندگان دیگر در اساطیر هند، چین و سرزمین های دیگر نیز دیده میشود.

 آشیان سیمرغ در البرز گوه اسطوره ای و در آثار زرتشتی بر فراز درخت شگفت انگیز گئوکرن یا درختی است که در میان دریای فراخکرد قرار دارد و در بر دارنده تخمۀ همه رستنی ها است: که هرگاه از درخت برخیزد هزار شاخه از درخت میروید و هرگاه که بر درخت مینشیند هزار شاخه درخت میشکند و با پراکنده شدن تخمه ها گیاهان مختلف از این تخمک ها هستی می یابند.

 عمر این پرنده اسطوره ای 1700 سال و به هر 300 سال تخم مینهد و پس از 25 سال جوجه های آن از تخم بیرون می آیند و در همه این روایت ها سیمرغ ماده و تخم گذار است.

سیمرغ یاور دودمان نریم و پرورنده زال و بدان سان در زاده شدن رستم زال و رودابه را یاری می دهد و بسیاری از ویژگی های او از نظر جامعه شناسی گویای توتم بودن وی در خاندان نریم است.

 کازیمیرسکی آشیان سیمرغ را جبال قفقاز و آن را مرادف کوه قاف میداند. بدان سان که اشاره شد قاف بخشی از کوه البرز اسطوره ای یا همانند آن هردو پیرامون زمین را گرفته و تکیه گاه آسمانند و این دو کوه حد فاصل دنیای خاکی و جهان مینوی است.

البرز جایگاه زادن مردان مقدس و اسطوره ای و نیز جایگاه دیوان است و بدین دلیل است که در افسانه ضحاک وی را در دماوند به بند میکشند.

شناخت اساطیر ایران (به انگلیسی: Persian Mythology) کتابی است اثر جان هینلز (به انگلیسی: John Rossell Hinnells) که توسط احمد تفضلی و ژاله آموزگار ترجمه و در سال ۱۳۶۸ خورشیدی برای نخستین بار توسط کتاب‌سرای بابل-نشر چشمه‌ در ۲۱۱ صفحه در تهران منتشر شده‌است. کتاب نوشته «جان هینلز» استاد انگلیسی دانشگاه منچستر و صاحب آثاری در زمینه پژوهش در«عهد جدید» و مطالعه‌ در تأثیرگذاری باورهای ایرانی در آن و پژوهش‌سنجی در دین‌ها و شناخت دین‌های‌ ایرانی، از جمله «مهرآیینی» است. نخستین چاپ کتاب در سال ۱۹۷۳ میلادی از سوی‌ THe Hamlyn Publishing Group Limited در ایالات متحده آمریکا منتشر شده‌است. مأخذها و منبع‌های ایرانی کار مؤلف، به‌طور عمده اوستا و ادبیات دینی فارسی‌ میانه و تا حدی شاهنامه بوده‌است.